Anonieme Alcoholisten
Vlaanderen

Ik zoek informatie

Alcoholisme, een ziekte...

“… Een alcoholist is een patiënt die niet beseft hoe ernstig ziek hij is. Men heeft hem gezegd dat hij de borrel moet laten staan en hij vindt zelf ook, dat het beter zou zijn dit te doen, doch het lukt hem niet. Het kan hem zonder meer ook niet lukken, want de aard van zijn ziekte maakt dat de zucht naar drank onoverkomelijk wordt zodra hij enige alcohol heeft geproefd of soms alleen maar heeft geroken. Van dat ogenblik af kan hij zich niet meer tegen het verlangen naar drank verzetten. Hij moet drinken. Niet zijn gebrek aan wilskracht, niet zijn zwakheid zijn daarvan de oorzaak. Het komt door zijn kwaal, door het alcoholisme.

Alcoholisme tast wel niet iedereen aan die alcohol gebruikt, maar grijpt toch om zich heen zonder aanzien van de persoon. De patiënt kan ongeschoold arbeider zijn, of moeder van een gezin die maar met moeite kan rondkomen, doch net zo goed iemand met een lange academische opleiding, arts, professor, groot zakenman. Hij kan vertegenwoordiger zijn van een bedrijf, procuratiehouder, kantoorbediende of handarbeider. De ziekte grijpt langzaam, doch onafwendbaar haar prooi. En het is heel erg, wanneer dit gebeurt, want dan begint de lijdensgeschiedenis die een mensenleven verbittert. De drinker, zijn gezin, werkkring en familie gaan eronder gebukt. Telkens weer falen alle pogingen om van de drank af te komen.

Maar erger is het nog als de drinker noch diens naaste omgeving beseffen dat hier sprake is van een veel voorkomende, zij het zeer ernstige ziekte, waarvan herstel onmogelijk is zolang de patiënt niet weet dat hij ziek is en dus niet alles op alles zet om te herstellen. Zoals een suikerzieke, een nierpatiënt, een hartleider weten dat zij ziek zijn en dus de leefregels volgen, die hun huisdokter voorschrijft….”

Oplossing

“… In 1935 hebben een effectenmakelaar en een chirurg, beiden totaal verslaafd aan de drank, na een gesprek over de hopeloze ellende waarin zij steeds weer vervielen, elkaar gesteund in een poging om ieder voor zich nuchter te blijven door de ander te helpen in de strijd om nuchter te zijn. ‘Op eigen kracht komen we er toch niet’, redeneerden zij.

Dit gesprek werd enkele weken later gevolgd door de oprichting van een werkgroep van alcoholisten, die de drank wel wilden laten staan, doch daartoe persoonlijk niet in staat waren. Men besloot tot zeer nauwe onderlinge samenwerking.

Op dat ogenblik ontstond de vriendenkring van ‘Anonieme Alcoholisten’, die vanuit Akron in de staat Ohio, eerst in de Verenigde Staten, later ook buiten Amerika, werkgroepen zou stichten om alcoholisten de gelegenheid te bieden, herstel van hun ziekte te vinden.

Uit deze werkgroepen is de geneesmethode van de Twaalf Stappen ontwikkeld en talloze alcoholisten – de AA telt verscheidene miljoenen leden over de hele wereld – zijn tot lichamelijk en maatschappelijk herstel gekomen.

Wij wijzen hierop met diepe ernst, omdat wie dit weet, de Twaalf Stappen met andere ogen nog eens zal lezen, hoewel hij in een eerste opwelling misschien heeft gedacht: “Dat is niets voor mij”.

Alcoholisme, de ziekte, blijkt tweeërlei oorzaken te hebben. Allereerst is de patiënt – hoe vreemd dat ook moge klinken – overgevoelig voor alcohol – zoals iemand overgevoelig kan zijn voor bloeiend gras of voor primula’s.

Die overgevoeligheid kan ontstaan door organische gebreken (epilepsie b.v.) maar ook door langdurig intensief alcoholgebruik. Doch bovendien heeft alcoholisme vrijwel altijd ook een psychische oorzaak. Op de een of andere manier is het evenwicht tussen fysiek en psychisch welzijn bij de patiënt verstoord. Een psychische oorzaak brengt hem tot drinken en zijn lichaam reageert op het drinken door overgevoelig te worden. Zodra dit het geval is doen zich symptomen voor, die men bij elke alcoholist erkent. Wij noemen er enkele.

Hij blijft drinken. Hij drinkt vlugger dan de anderen in wier gezelschap hij zich bevindt. Hij drinkt op tijden, dat hij zou moeten werken. Hij weet, als hij nuchter is, vaak niet meer wat hij deed toen hij dronken was. Hij heeft ‘s ochtends drank nodig om aan het werk te kunnen gaan. Hij snakt naar alcohol lang voor de avond. Hij zegt dat hij de drank best kan laten staan, maar hij doet het niet. Hij verwaarloost zijn werk en zijn gezin voor de drank. Hij wordt stuurloos. Zulke patiënten biedt de AA nu als geneesmethode de Twaalf Stappen. Niet één of twee stappen. Twaalf!

En die Twaalf Stappen zijn als de spaken in een wiel. Gezamenlijk maken zij het wiel sterk. Elk afzonderlijk hebben zij praktisch geen nut.

Men moet dus deze Stappen zien als één geheel. Zij vormen samen een gedachtewereld van waaruit de alcoholpatiënt zich een nieuw leven kan opbouwen, als hij die stappen één voor één heeft gedaan.

Laat ons deze richtlijnen in een notendop overschouwen.

Het begint met de erkenning, dat de alcoholist tegenover de drank, die zijn leven stuurloos maakt, machteloos is.

Dat is de bekentenis van onmacht, waartoe iemand moet komen, wiens leven hem persoonlijk juist door de drank nog iets lijkt. Een borrel geeft zo’n sterk gevoel! Onder de borrel worden de beste voornemens wakker, al worden die nooit gerealiseerd.

Toch vraagt de AA een drinker, uit eigen vrije wil deze bekentenis af te leggen. Deze Eerste Stap is heel moeilijk. Hij eist inzicht in eigen levenswijze: hij eist dat men zichzelf leert zien, zoals men is.

Dan volgt het vragen en aanvaarden van hulp, zodra de zieke heeft erkend ziek te zijn. De Twaalf Stappen spreken over God, hoe ook ieder van ons Hem persoonlijk aanvaardt. Bedoeld wordt dus – zo je wilt – de Hogere Macht, die de patiënt in zijn leven, al is het misschien wel onbewust, heeft leren aanvaarden. In de AA redetwist men niet over geloofs- of levensovertuigingen. Het gaat er om, dat de patiënt gebruik wil maken van een Macht sterker dan hijzelf, onder welke naam hij deze ook pleegt aan te duiden. Die Macht oefent op zijn lichaam en zijn geest de zegenrijke invloed uit, die een arts kan hebben op een zieke, als deze zich met vertrouwen aan zijn leiding onderwerpt.

Door die Macht in zijn leven te aanvaarden, wordt het een alcoholist mogelijk schoon schip te maken, als hij bereid is ook van zijn verleden te herstellen wat mogelijk is. Want er zijn nog schulden, en onrecht wacht op herstel. Hij voelt berouw over zijn falen en hij wil een ander, gelukkiger mens worden.

De laatste Stap wijst op het nieuw verworven inzicht, dat hij een beter leven alleen kan volhouden, als hij er iets voor over heeft. Als hij er voor blijft vechten. Hij vecht er voor door een lotgenoot te helpen de drank te laten staan.

De AA telt leden, die sinds jaren nuchter blijven, de fouten van een verleden hebben afgeboekt, opnieuw een maatschappelijke positie bekleden en voortgaan andere alcoholisten te helpen. Dit laatste houdt hen staande en dat weten zij!

De Twaalf Stappen kunnen voor iedere alcoholist de weg naar herstel vormen.

Maar men moet die stappen vrijwillig doen….”

Uit de inleiding “Van de ziekte die alcoholisme heet.” in “Twaalf Stappen en Twaalf Tradities”

AA is een vereniging die wereldwijd volgens dezelfde principes werkt en als doel heeft ieder lid nuchter te laten worden en te blijven. Het is een zelfhulpgroep die lokaal werkt in kleine groepen via vergaderingen, waar mensen terecht kunnen met een alcoholprobleem en daar van af willen.
In zo’n vergadering behoud je je anonimiteit en ben je enkel bekend onder je voornaam. Door naar mekaar te luisteren, te spreken over je problemen en een programma te volgen, lukt het vele mensen om daadwerkelijk iets te doen aan hun alcoholmisbruik. Ze worden nuchter en blijven nuchter door regelmatig te blijven komen naar de vergadering, waardoor ze alert blijven en voorkomen dat ze terug glijden naar hun oude leven.

AA gebruikt een programma van 12 stappen, dat wordt gebruikt om ons doel te bereiken: nuchter worden en nuchter blijven. Samen met de 12 tradities en de 12 concepten, vormen de 12 stappen dus de ruggengraat van onze werking. Gaandeweg leren leden hoe ze hier mee moeten omgaan, hoe ze dit moeten toepassen in hun leven en krijgen ze goede raad en tips om hun nuchterheid te bewaren. Ons programma heeft ook een spirituele dimensie maar wij laten iedereen vrij om dit naar eigen goeddunken of overtuiging in te vullen. Verder heeft AA ook eigen literatuur, die iedereen kan helpen in zijn strijd tegen alcohol.

AA houdt geen ledenlijsten bij …
engageert zich niet in onderzoekingen …
sluit zich niet aan bij sociale instellingen, alhoewel AA-leden, -groepen en -dienstbureaus er dikwijls mee samenwerken …
controleert zijn leden niet …
doet niet aan medische of psychiatrische voorspellingen …
deelt geen geneesmiddelen uit of geeft geen psychiatrische raad … verschaft geen attesten voor rijbewijs, rechtbanken, O.C.M.W. …
richt geen kerkelijke diensten in …
verschaft geen woongelegenheid, voedsel, kledij, werkgelegenheid, geld of andere uitkeringen …
verschaft geen raad in gezins- of beroepsproblemen.

(Uit de brochure: AA in een oogopslag)

Tevens leer je bij AA dus niet hoe je minder kan drinken of hoe je een sociale drinker kan worden die tijdig kan stoppen met drinken.
We leren je niet hoe je verder kan gaan met je huidige leven, dat wordt gedomineerd door een overmatig gebruik van alcohol.


Wat we wel doen is je leren hoe je kan stoppen met drinken, door het eerste glas te laten staan, door vandaag nuchter te zijn (alleen nu telt: wat je nu doet om nuchter te blijven) en door gesteund te worden door de mensen die samen met jou rond de tafel zitten. Iedereen rond de tafel zit daar omdat ze met hetzelfde probleem kampen. Wij (ver)oordelen niet, maar trachten mekaar te steunen in de strijd tegen het alcoholisme.

AA is voor mensen die willen stoppen met drinken. Niets meer, niets minder. In AA beschouwen we een alcoholist als iemand die geen greep meer heeft op zijn of haar drinken en wiens leven daardoor onbeheersbaar is geworden.

Vaak wordt er gedacht dat AA-leden clochards zijn of dronkaards en dat AA dus niets is voor “normale” mensen. Niets is minder waar: de gemeenschap van AA’ers is een afspiegeling van onze gemeenschap omdat alcoholisme geen onderscheid maakt. En vanuit het middenveld krijgt AA ook steeds het nodige respect omdat ons concept als zelfhulpgroep werkt en een goede aanvulling is op de hulp die andere instellingen kunnen bieden. Omdat AA volledig onafhankelijk opereert en dus niet gebonden is, kunnen wij ook in alle gemoedsrust en zelfstandig ons werk doen.

Een AA-groep in de praktijk

Twee drankzuchtigen die samen hun drankprobleem bespreken, kunnen zich een AA-groep noemen, mits zij trachten om via de Twaalf Stappen hun nuchterheid te verkrijgen.

In algemene bewoordingen onthullen onze verhalen hoe wij er aan toe waren, wat er gebeurde en hoe het nu met ons is gesteld. Als u besloten heeft dat u ook wilt verwerven wat wij verworven hebben en wanneer u bereid bent tot het uiterste te gaan, dan zult u bereid zijn bepaalde stappen te doen.

Zelden hebben wij iemand zien falen die ons pad helemaal gegaan is. Zij die niet herstellen, zijn mensen, die zich niet volledig aan dit eenvoudige programma kunnen of willen overgeven.

De mogelijkheid tot herstel voor ieder AA-lid en ook voor hen die nog steeds lijden onder de ziekte van het alcoholisme hangt af van de eenheid en de dienstvaardigheid in de gemeenschap.
Elke groep is vrij haar eigen gebruiken en wijze van vergaderen uit te werken, in de mate dat andere groepen of AA in zijn geheel er niet door worden geschaad.

De leden kiezen een chair- man/vrouw, (de gespreksleider/ster), een secretaris en een penningmeester. Zij waken voornamelijk over het vlotte verloop van de vergadering en het voortbestaan van de groep.
Onze leiders zijn slechts dienaren die ons vertrouwen genieten. Deze dienaren worden regelmatig gekozen.

De individuele groep is niet geïsoleerd van de rest van AA. Zoals AA-leden elkaar helpen, zo helpen ook de groepen elkaar. Hiervoor worden de Twaalf Tradities als richtlijnen genomen.

De groepsafgevaardigden ontmoeten elkaar (twee) maandelijks in de Provinciale Werkgroep, waar onderlinge samenwerking en de verslagen van de onderscheiden comités besproken worden.

Er bestaan geen ledenlijsten noch lidkaarten, en er is geen verplichting tot financiële bijdragen.

Nochtans is er geld nodig voor de huur en de verwarming van lokalen, de aankoop van literatuur, de koffie, frisdranken, enzovoort.

Daarom wordt er op de vergaderingen een “hoed” doorgegeven, waarin de leden naar eigen vermogen bijdragen. De groepen dragen ook financieel bij teneinde de centrale diensten, het Algemeen Dienstbureau (ADB) en de comités, de gelegenheid te geven hun werking ten dienste van allen en van de nog lijdende alcoholist te kunnen verder zetten.

De anonimiteit is de geestelijke grondslag van onze tradities en herinnert er ons voortdurend aan dat wij aan beginselen de voorrang moeten geven boven de personen. “Steeds bewust van het belang van de persoonlijke anonimiteit, geloven wij dat zowel de enkeling als de gemeenschap de boodschap kan doorgeven uit eigen ervaring.” In deze optiek kan en mag iedereen daarover vrij praten met allen die belangstelling hebben voor het alcoholprobleem.

Verder geloven wij dat elk initiatief op dat gebied steeds een uiting is van dankbaarheid voor de verkregen nuchterheid, beseffend dat nog veel mensen buiten AA bij dit probleem betrokken zijn. Wij moeten ons ook steeds voor ogen houden dat wij inzake bevoegdheid om te spreken over de ziekte van het alcoholisme als zodanig zeer beperkt zijn en enkel kunnen spreken uit eigen ervaring.

De leden van AA houden eraan de boodschap van hun eigen herstel door te geven aan andere alcoholisten van persoon tot persoon, maar maken nooit het lidmaatschap van een ander bekend. Zodoende kunnen ze dienen als voorbeeld van herstel en stimuleren ze andere alcoholisten om hulp te vragen.

Traditie betreffende de anonimiteit.

In contacten met openbare media worden de AA leden door de tradities aangespoord een strikte anonimiteit te bewaren en wel om drie redenen:

  1. Uit onze eigen ervaring hebben we geleerd dat de nog drinkende alcoholist iedere hulpbron die zijn identiteit zou kunnen kenbaar maken zal mijden;
  2. Het verleden heeft ons geleerd dat alcoholisten die openbare erkenning als AA lid nastreven terug aan het drinken kunnen gaan;
  3. Openbaar aanzien en publiciteit van te individueel optredende AA leden zou persoonlijke ijverzucht aanmoedigen en in botsing komen met tegenovergestelde standpunten.

Sinds het bestaan van AA, beschermt de anonimiteit in de openbare media de eenheid van de leden en bewaart ze de aantrekkingskracht van het programma voor miljoenen die nog hulp nodig hebben.